Dù chịu tác động không nhỏ từ đại dịch Covid-19, tuy nhiên, năm 2020, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn trụ vững và tăng trưởng cả quy mô và thanh khoản. Với vai trò là tổ chức cung cấp các dịch vụ hỗ trợ giao dịch cho thị trường, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam đã góp phần không nhỏ vào thành công chung của thị trường chứng khoán trong năm qua. Năm 2021, Ban lãnh đạo và tập thể Trung tâm Lưu ký Chứng khoán tin tưởng sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra, góp phần tạo động lực cho sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm mới và giai đoạn tiếp theo.

Đảm bảo thông suốt, an toàn hệ thống thanh toán, bù trừ 

Năm 2020 có thể coi là một năm khó khăn của thị trường tài chính quốc tế nói chung và thị trường chứng khoán (TTCK) thế giới nói riêng do phải đối mặt với tình trạng tăng trưởng âm diễn ra ở hầu hết các nền kinh tế vì tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19. Tại Việt Nam, nhiều biện pháp hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, kích thích tiêu dùng, kiềm chế dịch bệnh của Chính phủ đã từng bước phát huy hiệu quả, giúp kinh tế phục hồi và thu hút các dòng vốn đầu tư vào TTCK, giúp thị trường trụ vững và tăng trưởng cả về quy mô và tính thanh khoản. 
Tại ngày 31/12/2020, chỉ số VN-Index đạt 1103,87 điểm, tăng 14,9% so với cuối năm 2019, chỉ số HNX-Index tăng 98,1% so với cuối năm 2019. Vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt gần 5.294 nghìn tỷ đồng, tăng 20,8% so với cuối năm 2019, tương đương 87,7% GDP 2020. Vốn hóa thị trường trái phiếu đạt 1.388 nghìn tỷ đồng, tăng 16,8% so với năm 2019 tương đương 23% GDP. 

Những kết quả đó của TTCK có sự đóng góp không nhỏ của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) trong vai trò là tổ chức cung cấp các dịch vụ hỗ trợ giao dịch cho thị trường. Năm 2020, VSD đã triển khai các giải pháp kịp thời hỗ trợ TTCK trước ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, đảm bảo cho hệ thống thanh toán chứng khoán quốc gia vận hành thông suốt, an toàn, bảo mật. 

Theo đó, tính đến hết ngày 31/12/2020, đã có hơn 8 tỷ chứng khoán đăng ký mới trong năm 2020, tăng 168% so với năm 2019, nâng tổng số chứng khoán đăng ký tại VSD lên 178 tỷ chứng khoán. Tính đến hết năm 2020 đã có 14,9 tỷ chứng khoán lưu ký mới tại VSD, tăng 31,8% so với năm 2019, nâng tổng số dư chứng khoán lưu ký tại VSD lên 100 tỷ chứng khoán (chiếm hơn 56% tổng số chứng khoán đăng ký). Tổng số tài khoản lưu ký tại VSD tính đến 31/12/2020 là 2,7 triệu tài khoản, tăng 17% so với năm 2019. Số lượng tài khoản đăng ký trên hệ thống bù trừ thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh là 171.973 tài khoản, tăng 89% so với năm 2019. Tổng giá trị thanh toán toàn thị trường trong năm 2020 đạt 4,2 triệu tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2019.

Kết quả tích cực trên thể hiện những nỗ lực đáng ghi nhận của VSD trong năm 2020, năm mà nền kinh tế thế giới, kinh tế trong nước gặp rất nhiều khó khăn và thách thức. Với những kết quả đạt được trên đây, VSD đã vinh dự được Bộ Tài chính trao tặng Cờ thi đua của Bộ Tài chính vì đã có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong phong trào thi đua ngành Tài chính.

Song hành nhiều giải pháp cùng hỗ trợ TTCK phát triển bền vững

Bước sang năm 2021, theo dự báo, TTCK Việt Nam sẽ tiếp tục chịu nhiều tác động đa chiều từ bối cảnh kinh tế quốc tế và trong nước, nhưng thị trường sẽ vẫn giữ được đà tăng trưởng của năm 2020. Bên cạnh tác động tiêu cực của dịch bệnh thì xu hướng dịch chuyển dòng vốn quốc tế từ kênh tín dụng ngân hàng - nơi có lợi suất thấp - sang các kênh đầu tư khác như chứng khoán, vàng, bất động sản do tác động của chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa nới lỏng thông qua cắt giảm lãi suất và các gói hỗ trợ tài chính lớn của hầu hết các nước trên thế giới trong năm 2020 đã và đang được xem là những nhân tố tích cực hỗ trợ sự phát triển của TTCK thế giới và Việt Nam trong năm 2021. 

Ngoài ra, việc Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán mới, cùng các văn bản hướng dẫn có hiệu lực cũng như việc đẩy mạnh quá trình tái cơ cấu sẽ làm nền tảng quan trọng cho TTCK Việt Nam phát triển mạnh mẽ, minh bạch hơn trong năm 2021.

Trong bối cảnh đó, để hoàn thành các nhiệm vụ mà Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đặt ra cho VSD, năm 2021, VSD sẽ tập trung triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp cả trong ngắn hạn và dài hạn để góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ, bền vững của TTCK. Cụ thể: 

Một là, triển khai các công việc liên quan đến chuyển đổi sang mô hình Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam theo Luật Chứng khoán năm 2019 sau khi có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Hai là, kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy trình, quy chế, quy định hướng dẫn phù hợp với các quy định tại Luật Chứng khoán năm 2019 và các văn bản pháp lý hướng dẫn Luật cũng như đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Ba là, hoàn thành hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ sau giao dịch trong gói thầu “Thiết kế, giải pháp, cung cấp lắp đặt và chuyển giao hệ thống công nghệ thông tin” của Sở GDCK TP. Hồ Chí Minh tạo nền tảng công nghệ để hướng tới triển khai các sản phẩm dịch vụ mới trong đó có mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP) cho TTCK cơ sở; nghiệp vụ giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về.

Bốn là, triển khai các dịch vụ, sản phẩm mới: vận hành hệ thống cổng giao tiếp điện tử với các tổ chức phát hành; cung cấp các dịch vụ cho quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện theo lộ trình phát triển sản phẩm được phê duyệt; dịch vụ quản lý chứng khoán thế chấp và đăng ký biện pháp bảo đảm đối với chứng khoán đã đăng ký tập trung tại VSD.

Năm là, phối hợp với HNX triển khai sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm và tiếp tục nghiên cứu triển khai hợp đồng tương lai trên bộ chỉ số mới; triển khai các giải pháp cơ cấu, hỗ trợ TTCK theo chỉ đạo của cơ quan quản lý.

Sáu là, nghiên cứu triển khai một số nghiệp vụ mới: đăng ký tài khoản tổng và chứng chỉ lưu ký (DR), dịch vụ sổ cổ đông điện tử (E-passbook); ứng dụng công nghệ thông tin (big data, blockchain, fintech) vào hoạt động nghiệp vụ của VSD nhằm đáp ứng nhu cầu của tổ chức phát hành, thành viên lưu ký và nhà đầu tư trong thời đại công nghệ 4.0.
Với tinh thần quyết tâm và đồng lòng, tập thể Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam tin tưởng dưới sự chỉ đạo sát sao của cơ quan quản lý, cùng sự đồng hành của các sở giao dịch chứng khoán, ngân hàng thanh toán và thành viên thị trường, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra, góp phần tạo động lực cho sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2021 và giai đoạn tiếp theo.