Ngày 18/4/2023 tại Trụ sở chính VSD, VSD đã phối hợp với Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) tổ chức Hội nghị kế hoạch và phương án triển khai hoạt động đăng ký, lưu ký, giao dịch và thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPRL) theo quy định tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP để các thành viên thị trường có thêm thông tin về kế hoạch và phương án tổ chức và hoạt động đăng ký, lưu ký, giao dịch và thanh toán giao dịch TPRL. Tham dự hội nghị, về phía VSD bao gồm đại diện Lãnh đạo VSD và các đơn vị chức năng nghiệp vụ của VSD. Về phía khách mời có sự tham gia đại diện Vụ Tài chính Ngân hàng – Bộ Tài chính, đại diện các Vụ của UBCKNN, đại diện Lãnh đạo HNX và đại diện của 88 thành viên lưu ký (TVLK) và Tổ chức mở tài khoản trực tiếp (TCMTKTT) với hơn 200 người tham dự.
 

(Ông Nguyễn Sơn – Chủ tịch Hội đồng quản trị VSD)

             Phát biểu khai mạc Hội nghị, Ông Nguyễn Sơn – Chủ tịch Hội đồng quản trị VSD nhấn mạnh Hội nghị về kế hoạch và phương án tổ chức và hoạt động đăng ký, lưu ký, giao dịch và thanh toán giao dịch TPRL (Hội nghị) do VSD tổ chức nhằm công bố phương án triển khai và kế hoạch kiểm thử hệ thống giữa VSD, HNX và các TVLK và Ngân hàng thanh toán nhằm đảm bảo cho hệ thống giao dịch và hệ thống đăng ký, lưu ký, giao dịch và thanh toán giao dịch TPRL (Hệ thống TPRL) vận hành hiệu quả, an toàn, đúng tiến độ. Ông đánh giá và khái quát quá trình phối hợp của VSD, HNX và UBCKNN trong việc xây dựng và chuẩn bị đưa vào vận hành Hệ thống TPRL tại thị trường chứng khoán Việt Nam cũng như quá trình dự thảo các quy trình, quy chế liên quan nhằm đảm bảo tuân thủ các quy định mới về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Theo ông, hệ thống TPRL tại HNX và VSD được triển khai sẽ góp phần đa dạng hóa sản phẩm của thị trường chứng khoán và nâng cao hiệu quả hoạt động, phát triển và ổn định của thị trường chứng khoán nói chung và thị trường TPRL nói riêng, tạo kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế.
            Tại Hội nghị, đại diện HNX giới thiệu khái quát hệ thống với các nội dung bao gồm: (i) Quy tắc giao dịch TPRL: giao dịch trên hệ thống của HNX gồm giao dịch điện tử và giao dịch thông thường; quy tắc về giá, quy tắc về khối lượng, thời gian giao dịch (buổi sáng từ 9h00 đến 11h30, buổi chiều từ 13h30 đến 15h00), về thành viên của hệ thống bao gồm thành viên thông thường và thành viên đặc biệt; (ii) Các chức năng của hệ thống giao dịch TPRL gồm chức năng nhập lệnh (lệnh thỏa thuận điện tử, lệnh thỏa thuận thông thường) và chức năng tra cứu thông tin.
Cũng theo đại diện HNX, hệ thống xây dựng được chia làm 2 giai đoạn trong đó giai đoạn 1: nhập lệnh trên hệ thống do HNX xây dựng, giai đoạn 2: bổ sung chức năng nhận lệnh từ hệ thống của thành viên.
Đối với hệ thống đăng ký, lưu ký, giao dịch và thanh toán giao dịch TPRL, đại diện VSD giới thiệu khái quát hệ thống với các nội dung:
           Về hoạt động đăng ký TPRL: các hoạt động đăng ký, thực hiện quyền, điều chỉnh thông tin, chuyển quyền sở hữu TPRL về cơ bản thực hiện tương tự như các hoạt động đăng ký, thực hiện quyền, điều chỉnh thông tin, chuyển quyền sở hữu hiện nay. Doanh nghiệp phát hành phải thực hiện đăng ký với VSD các thông tin TPRL bao gồm: cung cấp đầy đủ thông tin về loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực hoạt động, thông tin về TPRL, thông tin về người sở hữu TPRL (Thông tin nhà đầu tư chuyên nghiệp/chiến lược, thông tin nhà đầu tư phân theo loại hình tổ chức). Các trường hợp hủy đăng ký TPRL thực hiện theo quy định tại khoản 13 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và điều chỉnh số lượng TPRL theo phương án phát hành đã công bố theo quy định tại Điều 2 Nghị định số 08/2023/NĐ-CP.
Đối với hoạt động lưu ký TPRL: về cơ bản các hoạt động lưu lý, rút lưu ký, chuyển khoản theo yêu cầu của nhà đầu tư, phong tỏa và giải tỏa TPRL cũng được thực hiện tương tự như đối với chứng khoán cơ sở được lưu ký tại VSD hiện nay. Nhà đầu tư có thể sử dụng tài khoản lưu ký hiện có tại các TVLK hoặc mở mới tài khoản lưu ký để thực hiện các nghiệp vụ lưu ký TPRL. Tuy nhiên, tài khoản lưu ký để có thể giao dịch TPRL tại HNX, TVLK cần phải thực hiện đăng ký tài khoản lưu ký TPRL của nhà đầu tư trên hệ thống của VSD trước khi thực hiện đặt lệnh trên HNX. Công ty chứng khoán, TVLK có trách nhiệm cung cấp thông tin về loại hình doanh nghiệp, lĩnh vực hoạt động (trường hợp là nhà đầu tư tổ chức), thông tin về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định; chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác, đầy đủ và kịp thời của các thông tin khi đăng ký và cung cấp cho VSD khi mở tài khoản và thực hiện giao dịch  cho nhà đầu tư. Việc thanh toán giao dịch TPRL sẽ được tổ chức theo phương thức thanh toán mới là phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch trong đó việc chuyển giao TPRL được thực hiện trên hệ thống của VSD đồng thời với thanh toán tiền tại ngân hàng thanh toán trên cơ sở từng giao dịch ngay khi bên mua có đủ tiền và bên bán có đủ TPRL trên tài khoản.
           Tại Hội nghị, đại diện VSD, HNX cũng đã đưa ra các yêu cầu kỹ thuật để kết nối với hệ thống của VSD, HNX và thông báo kế hoạch triển khai đối với thành viên giao dịch và TVLK. Về kế hoạch triển khai, để đáp ứng yêu cầu đưa hệ thống mới đưa vào vận hành trước ngày 16/6/2023. VSD, HNX cũng đã thông báo kế hoạch kiểm thử hệ thống với các thành viên thị trường bắt đầu từ cuối tháng 4/2023 và hoàn thành trong tháng 5/2023.  
 
           Sau khi nghe đại diện HNX, VSD giới thiệu Hệ thống TPRL, đại diện các thành viên tham dự đã có những câu hỏi liên quan đến phương án tổ chức hoạt động và công tác chuẩn bị về kỹ thuật. Các câu hỏi này đã được đại diện của UBCKNN, VSD và HXN giải đáp thỏa đáng.
 
           Bế mạc Hội nghị, Bà Tạ Thanh Bình Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường chứng khoán – UBCKNN đã nhấn mạnh quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc đưa vào vận hành hệ thống TPRL theo đúng quy định, đồng thời cho biết hiện cơ quan quản lý cũng rất khẩn trương trong việc rà soát, hoàn thiện Thông tư hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước trong thời gian tới. Bên cạnh đó, đại diện UBCKNN cũng lưu ý các thành viên thị trường trong việc nắm bắt các quy định pháp lý, yêu cầu về nghiệp vụ và kỹ thuật của VSD, HNX để đảm bảo tuân thủ đúng quy định trong quá trình triển khai cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư, nhất là trách nhiệm giám sát nhà đầu tư mở tài khoản tại thành viên trong việc tuân thủ quy định về tư cách và trách nhiệm của nhà đầu tư khi tham gia hoạt động giao dịch, thanh toán giao dịch và chuyển quyền sở hữu TPRL theo quy định tại pháp luật chứng khoán.
          Hội nghị đã giúp cho TVLK và TCMTKTT hình dung được về Hệ thống TPRL, trách nhiệm của các tổ chức này trong việc vận hành Hệ thống TPRL và cũng như kế hoạch và các nội dung kiểm thử Hệ thống TPRL nhằm đảm bảo cho Hệ thống TPRL khi đi vào hoạt động được thông suốt an toàn, bảo mật và đúng tiến độ./.